پژوهشگر برتر دانشگاه ؛ تعامل با شرکت های دانش بنیان فعال، روند پژوهش ها را سرعت می بخشد

دكتر سارا خاكي، متولد خرداد ماه 1373 در شهر مشهد و پژوهشگر برتر دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یکی از جوان ترین چهره های فعال در عرصه تحقیقات این دانشگاه است که محور اصلي مقالات خود در دوران رزیدنتی را حول رشته تخصصي اش یعنی رشته قلب و عروق قرار داده و در مورد بخش های مختلف رشته ی تخصصی قلب و عروق اعم از؛ فاکتور های خطر و پروگنوز  بیماران، تحقیقات متفاوتی را به سرانجام رسانده و در همین راستا به عنوان پژوهشگر برتر در دانشگاه نیز شناخته شده است. پایگاه خبری وب دا در گفتگویی کوتاه با این محقق جوان، جزئیات بیشتری از فعالیت های وی در عرصه پژوهش دانشگاه را در این مصاحبه منعکس ساخته که شرح آن را در ادامه می خوانید:

وب دا: ضمن سپاس از حضور شما در این گفتگو، بفرمایید تحصیلات دانشگاهی را در کجا و چه رشته ای گذراندید و محور اصلي مقالات مورد پژوهش شما در رابطه با چه موضوعاتی بوده است؟

من دوره پزشكي عمومي را با کسب رتبه 230 در کنکور سراسری در دانشگاه علوم پزشكي مشهد آغاز كردم و با توجه به اينكه عضو بنياد ملي نخبگان و انجمن استعدادهاي درخشان بودم، به صورت مستقيم وارد دوره تخصص شدم و بعد از پشت سر گذاشتن آزمون دستياري وارد رشته قلب و عروق دانشگاه علوم پزشكي مشهد شدم. محور اصلي مقالاتم در دوران رزیدنتی، پيرامون رشته تخصصي خودم بود و در مورد بخش های مختلف رشته ی تخصصی قلب و عروق اعم از؛ فاکتور های خطر و پروگنوز بیماران، تحقیقات متفاوتی انجام دادم.

بر اساس فعالیت های تحقیقاتی هم که در این زمینه داشته ام، توصیه میکنم همه عزیزانی که وارد دنیای پژوهش میشوند، ابتدا یک فیلد تخصصی را انتخاب کنند و سپس در مورد زیر شاخه های آن رشته شروع به انجام تحقیق و پژوهش کنند. من در دوران عمومی به دلیل عدم انتخاب قطعی رشته تخصصی، مقالاتی را با سایر رشته های تخصصی انجام دادم ( مثلا رشته ارتوپدی ) که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یکی از بخش های بسیار فعال در زمینه تولید علم و پژوهش است، اما اکنون عملا در آن زمینه هیچ فعالیتی ندارم.

وب دا: تاكنون چه تعداد مقاله ارائه كرده ايد و در مورد طرح هاي پژوهشي انجام شده یا در دست اقدام خود توضيحاتي بفرماييد؟

تعداد مقالاتم در دوران رزيدنتي و به صورت تخصصي 10 مقاله بوده است. طرح های پژوهشی انجام شده شامل: بررسي تأثير  نوشيدني هاي گازدار و نوشيدني هاي شيرين شده صنعتي موجود در بازار اعم از نوشابه ها و آب هاي گاز دار شيرين شده بر بيماري هاي قلب و عروق و همچنین مصرف مواد غذایی دارای پروبيوتيك بر روي بيماران قلبي عروقي بوده است.

چندين كيس ريپورت از بيماري هاي نادر قلبي كه در آنژيوگرافي يا اكوكارديو گرافي با آنها مواجه شده بوديم را نیز گزارش كردیم و يكي ديگر از پروژه هاي در حال انجام، تأثير كرونا بر فاكتورهاي قلبي عروقي بعد از گذشت يك يا دو سال است، كه با فالوآپ بيماراني كه در دوره ابتلا به کووید، درگیری قلبي داشتند، شروع به انجام پژوهش کردیم.

از ديگر پروژه هاي در دست اقدام، دو عدد کارآزمایی بالینی بزرگ بوده که به بررسی تأثير پست بيوتيك ها و پرورش باكتري هايی با سوش مشخص در آزمایشگاه و وارد کردن آن ها به رژیم غذایی بیماران مبتلا به بیماری قلبی- عروقی و بررسی تأثیر آنها بر فاکتور های مختلف خونی بیماران می پردازد.

وب دا: در مسير پژوهش با چه چالش هايي مواجه هستيد؟

فالوآپ كردن بيماران یکی از چالش های مهم در مسير فعاليت های تحقیقاتی ما است؛ چون برخي بيماران از شهرستان های دور دست مراجعه می کنند و هنگامي كه داروها و دارونماها  برای ایشان تجویز می شود، فالوآپ دقیق و نظارت بر نحوه مصرف داروها عملا از دسترس ما خارج است، همچنين بعضا برای پيگيري هاي بعدي که نیاز به حضور فیزیکی بیمار در بیمارستان های شهر مشهد بوده، بیمار مراجعه نمی کند و سیر فالوآپ کاملا" مختل می شود.

يكي ديگر از چالش ها عدم تمايل بيماران به مصرف داروها و دارونما و اصولا شرکت در تحقیقات است، كه برخي بيماران مقاومت خاصي در اين راستا نشان داده و شرکت در این پژوهش ها را به منزله تبدیل شدن به موش آزمایشگاهی در نظر می گیرند! تهيه داروها و دارو نماها در كارآزمايي هاي باليني و همين طور جمع آوري داده ها از بايگاني هاي بيمارستان در مورد مطالعات گذشته نگر هم يكي ديگر از چالش هاي حوزه تحقيقاتي ما است.

خوشبختانه در طی سالهای اخیر بخاطر سیاست های کاملا صحیح کلان کشوری، شركت هاي دانش بنيان جديد مختلفی در حوزه تولید دارو فعاليت مي كنند، که ما توانستیم با کمک از این گروه ها بدون اينكه سوگرایی يا دخالتي در مسير فعاليت پژوهشی ما داشته باشند، پروسه تحقیقات را سرعت ببخشیم.

وب دا: جایگاه شما در تحقیقات انجام شده، چگونه تعریف شده است؟

در تمام پروژه هايي كه انجام شده، بنده نويسنده اول يا نويسنده مسئول بوده ام. در زمينه نوشتن کیس ریپورت بیماری های نادر و یا اپروچ های درمانی جدید و هم چنین مطالعات پایه و اصیل بخش عمده كار اعم از گرد آوری اطلاعات و نوشتن تا سابمیت کردن در ژورنال ها به عهده خودم بوده و با توجه به زحمت فراوان پروسه نوشتن و چاپ یک مقاله، تمام تلاشم را کرده ام که مقالات در ژورنال های معتبر جهانی و ایندکس شده در پایگاه های ISI ، پاب مد و اسکوپوس منتشر شوند که این مساله به ارتقای جایگاه علمی – پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، کمک شایانی کرده باشد.

وب دا: چه پيامي براي دانشجويان و جامعه دانشگاهي در حوزه پژوهش داريد؟

با توجه به اينكه، دانشجویان در دوره پزشكي عمومي نسبت به دوره دستياري اوقات فراغت بیشتر و مسوولیت درمانی کمتری  برعهده دارند، اگر دانشجويی تمايل به فراگیری نحوه نوشتن مقالات، چاپ آنها و وارد شدن به دنیای پژوهش دارد، بهتر است از دوره پزشكي عمومي این پروسه را آغاز كند، به این ترتیب در دوره دستیاری، به راحتی می تواند در حوزه تخصصي خود، پژوهش های گسترده ای انجام دهد.

و سخن پایانی؟...

فرصت مغتنمی است که از زحمات تمام اساتيد گرانقدرم در گروه قلب و عروق بيمارستان قائم (عج) كمال تشكر را داشته باشم، اساتيد ارجمند گروه قلب و عروق با فراهم سازی بستر مناسب برای فعاليت هاي پژوهشي و حمایت های بی شائبه شان، باعث شدند که بنده اکنون در این جایگاه علمی- پژوهشی قرار بگیرم و آرزوی موفقیت برای همه همکاران در حوزه تحقیق و پژوهش دارم.