واکسیناسیون، تقویت ایمنی و پرهیز از آلودگی هوا؛ سه رکن اصلی پیشگیری از عفونتهای فصلی
- بازدید: 18
عضو هیأت علمی گروه بیماریهای ریه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با اشاره به افزایش ابتلاء به بیماریهای ویروسی بهویژه آنفلوآنزا در روزهای اخیر، بر اهمیت آگاهی، پیشگیری و واکسیناسیون در کاهش بروز موارد شدید بیماری تأکید کرد.
دکتر فرید پورصادق در گفتگو با وب دا، از پدیدهی شیوع عفونتهای ویروسی فصلی در بین گروههای سنی مختلف در فصل سرما به عنوان نکته ای مهم و نیازمند توجه یاد کرد و افزود: ریسک شیوع این عفونت ها در بین سالمندان، کودکان و بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی از جمله آسم و COPD بیشتر خواهد بود.
تشدید بیماریهای ریوی در اثر ویروسها
به گفته دکتر پورصادق، ویروسهایی همچون آنفلوآنزا و کووید-۱۹ میتوانند باعث صدمه مستقیم به سلولهای اپیتلیال مجاری هوایی و ایجاد التهاب در مسیر تنفسی شوند، بهگونهای که مجاری هوایی حساستر شده و علائمی نظیر تنگی نفس، سرفه، و افزایش ترشح خلط پدید میآید.
این متخصص بیماریهای عفونی همچنین خاطرنشان کرد: در برخی موارد، واکنش شدید سیستم ایمنی و تولید بیش از حد سایتوکاینهای التهابی به آنچه که بهاصطلاح طوفان سایتوکاینی گفته میشود، منجر میشود که میتواند اعضای مختلف بدن از جمله ریه را درگیر کرده و در موارد شدید به سندرم زجر تنفسی بالغین (ARDS) بینجامد.
مدیریت تشدید بیماری در مبتلایان به آسم و COPD
دکتر پورصادق درباره نحوه کنترل سرماخوردگی و عفونتهای ویروسی در بیماران مبتلا به آسم و COPD گفت: این بیماران هنگام ابتلاء به بیماریهای ویروسی با افزایش سرفه، خلط و تحریکپذیری مجاری هوایی مواجه میشوند و در چنین شرایطی حتی عوامل محیطی مانند هوای سرد، آلودگی، گرد و غبار، یا بوهای تند میتوانند علائم را تشدید کنند.
وی افزود: در موارد خفیف، استفاده از اسپریهای تنفسی کوتاهاثر زیر نظر پزشک کفایت میکند؛ اما در صورت بهبود نیافتن علائم، پزشک ممکن است بهصورت موقت از داروهای حاوی کورتون سیستمیک استفاده کند. در این میان، مصرف خودسرانه و طولانیمدت کورتونها بسیار خطرناک بوده و عوارض متعددی دارد. بیماران باید از مصرف بیرویه این داروها بهویژه بدون نظارت پزشک پرهیز کنند.
مصرف آنتیبیوتیک؛ فقط در موارد ضروری
این عضو هیأت علمی تأکید کرد: اغلب عفونتهای ویروسی خودمحدودشونده هستند و نیاز به مصرف آنتیبیوتیک ندارند. فقط در صورت وجود علائم عفونت باکتریایی ثانویه مانند خلط چرکی، تب طولکشیده بیش از ۴۸ ساعت یا بدتر شدن عمومی وضعیت بیمار، پزشک ممکن است آنتیبیوتیک تجویز کند.
نقش ویتامین D در بهبود ایمنی بدن
دکتر پورصادق همچنین گفت: ویتامین D از ویتامینهای محلول در چربی است که نقش بسزایی در تنظیم عملکرد سیستم ایمنی دارد. کمبود این ویتامین میتواند باعث تضعیف ایمنی بدن شود. بنابراین توصیه میشود بیماران ریوی و سالمندان، سطح ویتامین D خود را اندازهگیری کرده و در صورت نیاز، با دوز مناسب آن را دریافت کنند تا از اثرات مفید آن در پیشگیری از عفونتها بهرهمند شوند.
وی با تأکید بر اهمیت سبک زندگی سالم گفت: تغذیه صحیح و مصرف مایعات کافی از ارکان پیشگیری و کنترل بیماریهای ویروسی محسوب میشود. استفاده از میوهها و سبزیجات بهویژه انواع برگ سبز و سرشار از آنتیاکسیدانها میتواند استرس اکسیداتیو را کاهش داده و التهاب مجاری هوایی را کنترل کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به آلودگی هوا در روزهای اخیر افزود: بهتر است سالمندان، بیماران ریوی و کودکان ۶ تا ۱۴ سال تا حد امکان در خانه بمانند و تنها در صورت ضرورت از منزل خارج شوند. در هنگام خروج نیز باید از ماسکهای محافظ استاندارد مانند N95 یا FFP2 استفاده کنند، زیرا ماسکهای جراحی توانایی فیلتر ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون را ندارند.
واکسن؛ سپر اصلی در برابر عفونتهای فصلی
دکتر پورصادق در پایان با تأکید بر نقش واکسیناسیون گفت: تزریق واکسنهای ویروسی مانند آنفلوآنزا، کووید-۱۹ و RSV بهطور قابل توجهی از شدت عفونتها، بستری و مرگومیر میکاهد. بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا اواخر شهریور و اوایل پاییز است، اما حتی تا اواخر پاییز نیز تزریق آن توصیه میشود، زیرا حدود دو تا سه هفته زمان میبرد تا واکسن اثر محافظتی خود را ایجاد کند.
وی یادآور شد: با رعایت سه اصل " واکسن، تقویت سیستم ایمنی، و پرهیز از آلایندهها " میتوان از بیشتر عفونتهای فصلی و عوارض ناشی از آنها پیشگیری کرد.
