بیش از ۵۰ درصد کودکانی که بلایای طبیعی را تجربه می‌کنند دچار اختلال استرس پس از آسیب می‌شوند
- بازدید: 55
رئیس گروه کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه کودکان امروز بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر عواملی همچون خشونت، جنگ، طلاق، مشکلات روانی و بی‌توجهی هستند، اظهار کرد: در دنیای امروز، هشدارهای مکرر درباره زلزله، سیل، خشکسالی، جنگ و سایر بحران‌ها ضرورت برنامه‌ریزی برای داشتن کودکانی سالم و شاد را بیش از پیش نمایان می‌سازد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد بیش از ۵۰ درصد کودکانی که یک بلای طبیعی را تجربه کرده‌اند، به اختلال استرس پس از آسیب (PTSD) مبتلا می‌شوند.
دکتر محمدرضا جویا در گفت‌وگو با وب‌دا، با اشاره به روز جهانی کودک در سال ۱۴۰۴ که برابر با پنج‌شنبه ۲۹ آبان است، بیان کرد: این روز در تقویم جهانی به‌عنوان بزرگداشت کودکان و یادآوری حقوق آنان نام‌گذاری شده است. کودکان لطیف‌ترین و حساس‌ترین گروه جامعه هستند و همواره در معرض آسیب‌های مختلفی همچون قربانی شدن در جنگ‌ها، حوادث طبیعی و رفتارهای نادرست والدین قرار دارند. با وجود پیشرفت‌های گسترده در دهه‌های اخیر، هنوز میلیون‌ها کودک در سراسر جهان از داشتن حقوق اولیه خود محروم هستند.
وی با تأکید بر اینکه کودکان در مقایسه با سایر گروه‌های سنی در برابر بحران‌ها و بلایای طبیعی آسیب‌پذیرتر هستند، گفت: برآوردها نشان می‌دهد سالانه حدود ۱۷۵ میلیون کودک در جهان از بلایای طبیعی آسیب می‌بینند. آگاهی‌بخشی به کودکان نه‌تنها برای آینده آن‌ها، بلکه برای همین دوران کودکی و با توجه به احتمال وقوع هر لحظه‌ای بلایا ضروری و حیاتی است.
دکتر جویا با توضیح اینکه پیامدهای بلایای طبیعی بر کودکان شامل آسیب‌های جسمی، روانی و اختلال در تمرکز و یادگیری است، افزود: کودکان به دلیل حجم عضلانی کمتر و پوست نازک‌تر، در برابر ضربات ناشی از آوار، حرارت و کم‌آبی آسیب‌پذیرتر از بزرگسالان هستند.
رئیس گروه کاهش خطر بلایا و حوادث دانشگاه خاطرنشان کرد: در حوادث طبیعی، توجه ویژه به کودکان ضروری است؛ زیرا آنان به‌طور طبیعی برای بقای خود وابسته به والدین و بزرگ‌ترها هستند. بنابراین آسیب یا از دست رفتن یکی از مراقبان کودک، موجب بروز خلأ روحی عمیق و گاه شوک‌های شدید می‌شود. این شوک‌ها می‌تواند به‌صورت حاد و فوری با علائمی مانند لالی ناشی از ترس یا لکنت بروز یابد، اما اغلب آسیب‌های روانی به شکل مزمن ادامه پیدا می‌کند و سال‌ها زندگی کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وی افزود: برخی کودکان بیش از دیگران آسیب‌پذیرند؛ از جمله کودکانی که در خانواده‌های کم‌درآمد و در محیط‌های ناایمن زندگی می‌کنند یا در حادثه یکی از والدین یا هر دو را از دست می‌دهند. احساس بی‌پناهی و ترس شدید می‌تواند تمامی عملکردهای طبیعی آنان از جمله تفکر و تصمیم‌گیری را مختل کند.
دکتر جویا ادامه داد: کودکانی که شاهد رویدادهای تهدیدکننده حیات بوده‌اند مانند تخریب خانه‌ها، شکستن شیشه‌ها، سقوط درختان یا مشاهده مجروحیت و مرگ دیگران در معرض آسیب‌های روانی بیشتری قرار دارند.
وی افزود: کودکانی که پس از حادثه به‌منظور دوری از منطقه بحران به روستا منتقل می‌شوند نیز ممکن است به دلیل محدودیت امکانات آموزشی، دچار وقفه تحصیلی و افت یادگیری شوند. همچنین کودکانی که سابقه بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا اضطراب دارند، بیش از دیگران در معرض خطر هستند.
رئیس گروه کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تأکید بر لزوم برنامه‌ریزی جامع برای حمایت جسمی و روانی از کودکان، گفت: پیشگیری از برخی حوادث طبیعی، ارتقای آمادگی و ایمن‌سازی پیش از وقوع بلایا، مراقبت از کودکان پس از حادثه و همچنین آموزش مهارت‌های خودمراقبتی به کودکان باید در دستور کار جدی قرار گیرد.
