همدلی؛ ابزاری علمی و انسانی برای ارتقای کیفیت درمان در بیمارستان‌ها
- بازدید: 19
متخصص روان‌شناسی بیمارستان دکتر شریعتی از مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد تأکید کرد: همدلی به معنای درک احساسات، افکار و نگرانی‌های دیگران و انعکاس آن در رفتار و گفتار، بدون قضاوت و پیش‌داوری است. وی افزود: در محیط بیمارستان، همدلی یک رفتار سطحی یا صرفاً دوستانه نیست، بلکه به معنای دیدن بیمار به‌عنوان یک انسان است، نه یک پرونده پزشکی.
دکتر شیما شیخ در گفتگو با وب دا با بیان اینکه در عصر پیشرفت روزافزون فناوری‌های پزشکی، عامل انسانی همچنان نقشی بی‌بدیل در روند درمان بیماران دارد، اظهار کرد: یکی از مؤثرترین مؤلفه‌های این ارتباط انسانی، همدلی است؛ مهارتی ساده و کم‌هزینه که می‌تواند مسیر درمان را کوتاه‌تر و امید بیماران را بیشتر کند.
این متخصص روان‌شناسی با اشاره به چالش‌های روانی و جسمی بیماران در محیط‌های درمانی گفت: بیماران با درد، نگرانی، اضطراب، تنهایی و فشارهای روحی مختلف روبه‌رو هستند. در چنین شرایطی، حتی یک لبخند صمیمانه، نگاهی همراه با درک یا جمله‌ای دلگرم‌کننده مانند نگران نباش، کنارت هستم می‌تواند تأثیری عمیق بر روحیه بیمار بگذارد و شاخص‌های سلامت او را بهبود بخشد.
وی افزود: مطالعات علمی نشان داده است که برخورد همدلانه کادر درمان موجب کاهش اضطراب، افزایش اعتماد و بهبود شاخص‌های بالینی بیماران می‌شود.
دکتر شیخ تصریح کرد: همدلی از یک سو استرس و ترس بیماران را کاهش می‌دهد و از سوی دیگر، میزان همکاری آنان با تیم درمان را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. این موضوع موجب ارتقای کیفیت درمان و سرعت بخشیدن به روند بهبودی می‌شود و رضایت بیماران و خانواده‌های آنان را نیز به شکل محسوسی بالا می‌برد.
به گفته این متخصص روان‌شناسی، ایجاد ارتباط انسانی مؤثر میان کادر درمان و بیماران نیازمند آموزش، تمرین و توجه آگاهانه است. از جمله راهکارهای کلیدی در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گوش دادن فعال: تمرکز کامل بر سخنان بیمار بدون قطع کردن صحبت او
- معرفی خود قبل از هر اقدام درمانی برای ایجاد حس امنیت
- حفظ ارتباط چشمی به‌عنوان نشانه احترام و توجه
- استفاده از لحن آرام و مطمئن و بیان جملات آرام‌بخش
- پرس‌وجو از حال بیمار حتی به‌صورت کوتاه
- به‌خاطر سپردن جزئیات انسانی مانند نام بیمار یا نگرانی‌های او
- یادآوری پیشرفت‌های درمانی برای افزایش امید و انگیزه
نقش مدیریت در نهادینه‌سازی فرهنگ همدلی
دکتر شیخ با تأکید بر اینکه ایجاد فرهنگ سازمانی همدلانه تنها با رفتار فردی کارکنان ممکن نیست، اظهار کرد: مدیریت بیمارستان‌ها باید نقش فعالی در ترویج و پشتیبانی از این فرهنگ ایفا کند.
وی مهم‌ترین اقدامات مدیریتی را شامل موارد زیر دانست:
- برگزاری کارگاه‌های مهارت‌های ارتباطی
- تشویق و قدردانی از رفتارهای همدلانه
- تقویت ارزش‌های انسانی در سیاست‌های سازمانی
این متخصص روان‌شناسی در پایان خاطرنشان کرد: همدلی نه‌تنها یک فضیلت اخلاقی، بلکه ابزاری علمی و اثربخش برای ارتقای کیفیت سلامت است. بیمارستانی که همدلی را بخشی از فرهنگ خود کند، نه‌تنها شاهد بهبود نتایج درمانی و افزایش رضایت بیماران خواهد بود، بلکه کارکنانی با انگیزه، رضایت شغلی بالاتر و احساس تعلق بیشتر نیز در آن فعالیت خواهند کرد.
