تمایز میان روان‌پزشک، روان‌شناس و روان‌درمانگر از نگاه دکتر شم‌آبادی
- بازدید: 45
در گفت‌وگویی تخصصی، متخصص سلامت روان بیمارستان قائم (عج)، از مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به تبیین تفاوت‌ها و مرزهای حرفه‌ای میان رشته های روان‌پزشکی، روان‌شناسی و روان‌درمانی پرداخت و بر ضرورت شناخت دقیق هر یک از این حوزه‌ها توسط مراجعان تأکید کرد.
دکتر رضا شم آبادی در گفتگو با وبدا اظهار داشت: روان‌پزشک، پزشکی است که پس از گذراندن دوره هفت‌ساله عمومی، دوره تخصصی چهار‌ساله در رشته روان‌پزشکی را نیز می‌گذراند و عنوان متخصص اعصاب و روان را دریافت می‌کند. این متخصصان در ادامه می‌توانند در گرایش‌هایی نظیر روان‌پزشکی کودک و نوجوان، سالمندی یا سایکوسوماتیک، فوق‌تخصص را نیز اخذ نمایند.
دکتر شم‌آبادی درباره حرفه روان‌شناسان گفت: روان‌شناسی رشته‌ای غیرپزشکی است، که در مقطع کارشناسی چهار‌ساله ارائه می‌شود و دانش‌آموختگان آن نمیتوانند در زمینه روان‌درمانی خدمات ارائه دهند فقط می توانند خدمات آموزشی ارائه دهند. اشتغال قانونی به روان درمانی با اخذ مدرک ارشد امکان پذیر است که، نیازمند اخذ پروانه صلاحیت حرفه‌ای از سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور است؛ سازمانی مستقل از نظام پزشکی که پس از برگزاری آزمون و مصاحبه تخصصی، مجوز فعالیت در حوزه مشخصی (نظیر روان‌شناسی بالینی، سلامت، تربیتی یا کودک و نوجوان) را صادر می‌کند.
او تأکید کرد: روان‌شناسی که فاقد پروانه معتبر باشد، از نظر قانونی مجاز به فعالیت درمانی نیست، هرچند ممکن است در جامعه چنین افرادی حضور داشته باشند. در صورت بروز مشکل در جلسات درمانی، تنها زمانی پیگیری قانونی ممکن است که درمانگر دارای پروانه رسمی بوده باشد.
به گفته دکتر شم‌آبادی، این موضوع نشان می‌دهد که مراجعه‌کنندگان باید همواره از درمانگر خود درباره مدرک تحصیلی، پروانه صلاحیت حرفه‌ای و رویکرد درمانی سؤال کنند تا از صحت روند درمان و پیگیری قانونی اطمینان حاصل کنند.
وی در ادامه، روان‌درمانگر حرفه‌ای را سطحی بالاتر از روان‌درمانگر قانونی ذکر کرد و افزود: در جهان، عنوان روان‌شناس حرفه‌ای به فردی اطلاق می‌شود که افزون بر تحصیلات دانشگاهی، در دوره‌های تخصصی روان‌درمانی (مانند طرح‌واره‌درمانی، درمان هیجان‌مدار یا رفتاردرمانی شناختی، زوج درمانی و...) زیر نظر سوپروایزر آموزش دیده و پس از کسب تجربه و نظارت آموزشی، مجوز فعالیت حرفه ای مستقل دریافت کرده است.
به گفته متخصص سلامت روان دانشگاه، روان‌درمانگران حرفه‌ای پس از طی فرایند سوپرویژن، قادرند به‌صورت مستقل به مراجعان خدمات ارائه دهند؛ اما همچنان در مواجهه با چالش‌های درمانی، از مشورت استاد یا ناظر آموزشی خود بهره می‌برند.
دکتر شم آبادی تأکید کرد: چنین روندی، اعتماد بیشتری میان مراجع و درمانگر ایجاد کرده و احتمال بروز آسیب‌های درمانی را به حداقل می‌رساند. به همین دلیل، قابل‌اعتمادترین گروه برای مراجعه، روان‌درمانگران حرفه‌ای و قانونی هستند که دوره‌های آموزشی کامل را گذرانده و تحت نظارت تخصصی به کار می‌پردازند. وی، هدف از طرح این توضیحات را، ارتقای آگاهی عمومی از جایگاه علمی و قانونی هر یک از رشته‌های روانی ذکر کرد تا افراد انتخابی آگاهانه داشته باشند و مسیر درمانی خود را با اطمینان بیشتر آغاز کنند.
