گفتگو با زوج همدل دانشگاه و صاحب چهار فرزند

تأکید مقام معظم رهبری بر اهمیت جوانی جمعیت، از جمله اولویت های ما در بحث چند فرزندی است

دکتر محمد مقضی مدیر مرکز همایش های بین المللی شهدای سلامت، پژوهشگر پژوهشکده دین و سلامت، رئیس انجمن کارشناسان بهداشت استان و عضو کار گروه سلامت مجمع بسیجیان استان و همسر ایشان دکتر الهام چارقچیان خراسانی عضو هیأت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، از جمله زوجین فرهیخته‌ی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستند که فرزند آوری و برخورداری از نعمت چند فرزندی را نتیجه تصمیمی آگاهانه و عاشقانه می دانند که با چاشنی علم، ایمان و تعهد، می تواند آینده ای روشن تر و زیباتر را برای خانواده آنها و در گستره ای وسیع تر برای آینده کشورشان رقم بزند، فرمایشات مقام معظم رهبری و تأکید ایشان بر اهمیت مقوله فرزندآوری نیز، یکی از دلایل مهم دکتر محمد مقضی و همسر ایشان برای پیش گرفتن سیاست چند فرزندی است؛ آن هم در شرایطی که اغلب خانواده ها در کشور تک فرزند یا دو فرزندی هستند. پایگاه خبری وب دا، به مناسبت هفته جمعیت گفتگویی با این زوج صاحب علم و متفکر داشته است که شرح آن را در ادامه می خوانید:

وب دا: ضمن خیر مقدم خدمت شما عزیزان لطفا معرفی از خانواده عزیزتان بفرمایید؟

دکتر مقضی: خداوند متعال چهار فرزند به ما عنایت کرده است؛ پسر بزرگمان آقا محسن که ۱۶ سال دارد و درگیر امتحانات نهایی است. دختر دوم‌مان فاطمه خانم ۱۳ ساله است و دختر سوم زینب خانم ۵ سال دارد و زهرا خانم  فرزند آخرمان، اکنون ۶ ماهه است.

وب دا: خانم دکتر لطفاً بفرمایید چه عواملی باعث شدند شما تصمیم بگیرید خانواده‌تان را گسترش دهید و همراه با فرزندان چه افتخاراتی کسب کردید؟

خانم دکتر چارقچیان : فرزند اول ما در زمانی به دنیا آمد که من درحال گذراندن طرح دوره کارشناسی بودم. فرزند دوم زمانی متولد شد که دانشجوی کارشناسی ارشد بودم و فرزند سوم در دوران دکتری متولد شد. در حال حاضر هم که استاد دانشگاه هستم، خداوند فرزند چهارم را به ما عطا کرد. در این مدت من همیشه درگیر تحصیل یا تدریس بودم و حتی در این زمان موفق به چاپ 40 مقاله در ژورنال های معتبر داخلی وخارجی  و 35 طرح تحقیقاتی و همچنین شرکت در 45 همایش داخلی و خارجی و چاپ 6 عنوان کتاب تخصصی شدم و فرزندانم خللی در این موفقیت ها به وجود نیاوردند و شاید اگر فرصت‌های بیشتری داشتم، ترجیح می دادم فرزندان بیشتری هم داشته باشم.

همچنین یکی از مهم‌ترین عواملی که من را به این مسیر سوق داد، فرمایشات مقام معظم رهبری در سال 1391 درباره اهمیت جوانی جمعیت بود. از آن زمان به موضوعات جمعیتی علاقه‌مند شدم و دریافتم که کشور ما در آینده با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد شد و وظیفه‌ خود را در قبال ایران و آینده‌اش احساس کردم. امیدوارم این فرهنگ در جامعه رونق بیشتری داشته باشد تا در آینده از جامعه ای جوان برخوردار باشیم.

وب دا: بفرمایید با توجه به نقش‌های متعددتان؛ پدری چهار فرزند، مدیر اجرایی قابل شما در مجتمع شهدای سلامت ، مدرس دانشگاه، چطور بین مسئولیت‌ها تعادل برقرار می‌کنید؟

دکتر مقضی: همه چیز به لطف خداوند و عنایت حضرت ولی‌عصر (عج) امکان‌پذیر است. مدیریت مرکز "شاهد سلامت" در دانشگاه علوم پزشکی مشهد مسئولیت بسیار سنگینی است. تأمین منابع غذایی برای ۱۴ مرکز درمانی، هماهنگی‌های متعدد و فشارهای اجرایی، وقت و انرژی بسیاری می‌طلبد و در کنار آن، تدریس و پژوهش نیز هست. اما با توکل بر خدا و نگاه جهادی، تلاش می‌کنیم هم در محیط کار و هم در خانه، نقش خود را درست ایفا کنیم. همچنین معتقدم وقتی وارد خانه می‌شویم، دیگر "مدیر" و "استاد" نیستم؛ بلکه "پدر" و "همسر" هستم و باید مسئولیت‌های پدرانه را با تمام وجود بپذیرم. البته در این مسیر، همراهی و ایثار همسرم بسیار مؤثر و ارزشمند است.

دکتر چارقچیان:  ایشان حتی وقتی خسته از محل کار برمی‌گردند، در کارهای خانه مشارکت فعال دارند. بارها پیش آمده که شام تهیه می‌کنند، از بچه‌ها مراقبت می‌کنند و محیط خانه را شاد و آرام نگه می‌دارند. این رفتارها الگویی زنده برای فرزندانم است.

وب دا: به نظر شما به عنوان یک مدرس  دانشگاه و یک مادر چه چالش هایی و مزایایی در داشتن فرزند بیشتر وجود دارد؟

خانم دکتر چارقچیان: از نظر شخصی، من حدود 5 سال تک فرزند بودم ، باید وقت زیادی صرف بازی با او می‌کردم. اما بعد از فرزند دوم، بچه‌ها با هم بازی می‌کردند و من وقت بیشتری برای مطالعه داشتم. حالا با فرزند چهارم، واقعاً نگهداری برایم ساده‌تر شده چون بچه‌های دیگر کمک می‌کنند.حتی به نظر من فرزند چهارم روحیه بهتر و شاداب تری دارد.

از نظر روانی، فضای خانواده شاد، پرانرژی و زنده است. این مسئله به سلامت روان والدین هم کمک می‌کند. همچنین در آینده، بچه‌ها پشتیبان یکدیگر هستند.

داشتن چند فرزند باعث می‌شود روحیه ایثار، هم‌دلی، اجتماعی‌شدن و تعامل

در بچه‌ها تقویت شود. در دنیای امروز که با بحران تنهایی، افسردگی و فردگرایی مواجه هستیم، خانواده پرجمعیت می‌تواند پناهگاهی امن و شاداب برای فرزندان و حتی والدین باشد.

وب دا: آیا شغل‌های شما تأثیری بر نحوه تربیت فرزندان‌تان داشته است؟

 دکتر چارقچیان : قطعاً بله، شغل ما تأثیر زیادی بر تربیت فرزندان‌مان داشته است؛ هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم. فرزندان ما هر روز تلاش و پشتکار پدر و مادرشان را از نزدیک می‌بینند. مثلاً وقتی پسرم صبح برای نماز بیدار می‌شود، می‌بیند که مادرش پای لپ‌تاپ مشغول کار علمی است، یا پدرش شب با خستگی از محل کار برگشته اما باز هم در خانه با روحیه و مشارکت فعال، نقش پدری را ایفا می‌کند. همین نگاه بچه‌ها به تلاش والدین، خود یک، آموزش عمیق عملی است.

دکتر مقضی: همان‌طور که امام صادق (ع) فرمودند: «مردم را با رفتار و صداقت‌تان به دین دعوت کنید، نه با زبانتان»، ما نیز باید با رفتارمان، فرهنگ‌ساز باشیم. پدر و مادری که با نگاه ایمانی و جهادی تلاش می‌کنند، بهترین الگو برای فرزندان خود هستند. این شیوه تربیتی تأثیرگذارتر از هر آموزش مستقیم است و ما امیدواریم همین الگو، در آینده باعث شکل‌گیری شخصیت متعادل، پرتلاش و مسئولیت‌پذیر در فرزندان‌مان شود. از طرف دیگر، ما همیشه سعی کردیم فضای خانه را از تنش دور نگه داریم. یعنی وقتی وارد خانه می‌شویم، دیگر "مدیر"، "استاد"، یا "پژوهشگر" نیستیم؛ پدر و مادر هستیم. آنچه بچه‌ها از ما یاد می‌گیرند، بیشتر از گفتار، از رفتار ماست: همکاری، صبوری، احترام متقابل، و پشتکار.

 وب دا: نظرتان درباره قانون جوانی جمعیت و حمایت‌های دولتی چیست؟

دکتر مقضی: متأسفانه حمایت‌های دولتی و قانونی در حد شعار باقی مانده‌اند. بسیاری از وعده‌ها مانند تخصیص زمین، تسهیلات و افزایش حقوق عملیاتی نشده‌اند یا بسیار محدود هستند. برای آنکه فرهنگ فرزندآوری تقویت شود، باید حمایت‌های مالی، اجتماعی و فرهنگی، واقعی، گسترده و ملموس باشند.

دکتر چارقچیان: خوشبختانه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نگاه مثبت‌تری نسبت به گذشته حاکم شده است. برای مثال، در ایام مرخصی زایمان، من همچنان در جلسات گروه شرکت می‌کردم و گاهی با نوزاد در جلسه حاضر می‌شدم، ولی با همراهی و درک خوب همکاران مواجه بودم. با این حال، هنوز برای تسهیل شرایط علمی و شغلی اعضای هیأت علمی مادر، راه زیادی باقی مانده است.

وب دا:آیا نصیحت یا توصیه‌ای برای والدینی که شغل‌های مشابه شما دارند، دارید؟

دکتر چارقچیان: به همکاران جوانم توصیه می‌کنم که منتظر شرایط ایده‌آل برای فرزندآوری نمانند. علم، مقاله، ارتقاء مراتب علمی مهم است، اما هیچ‌چیز جای خالی فرزند را در زندگی پر نمی‌کند. در آینده، وقتی سن و توان پایین آمد، حسرت داشتن فرزند دیگر جبران‌ناپذیر است.