گفتگو با استاد: نظم، پشتکار، برخورداری از علم روز و ارتباط دوستانه با دانشجویان از شاخصه های یک استاد موفق است

دکتر سيد حسن علوي، متولد دي ماه 1334 در شهرستان قوچان، استاد پیشکسوت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یکی از چهره های علمی برجسته در گروه علوم تشریح دانشکده پزشکی مشهد است که سالهای زیادی از عمر پربار خود را صرف خدمت در عرصه های مختلف آموزشی، پژوهشی و مدیریتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نموده و هم اکنون که در ایام بازنشستگی به سر می برد، همچنان با مجموعه بزرگ دانشگاه در ارتباط بوده و دغدغه مندانه تجارب ارزشمند خود را در اختیار مسئولین جوان تر قرار می دهد. در این گفتگو که از سوی پایگاه خبری وبدا و به منظور انعکاس بخشی از خدمات چندین ساله‌ی استاد سيد حسن علوي در فضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شده، تلاش کردیم تا گوشه ای از تلاش های ستودنی این استاد پیشکسوت را در عرصه علم پزشکی به رشته تحریر درآوریم.

وب دا: ضمن خیرمقدم خدمت شما استاد ارجمند، بفرمایید که تحصیلات مدرسه تا دانشگاه را از چه زمان و در کجا آغاز کردید؟

من دوره تحصيلات ابتدايي تا ديپلم را در شهرستان قوچان سپری کردم و بعد از اخذ مدرک ديپلم در كنكور شركت كرده و در رشته زيست شناسي دانشگاه فردوسي مشهد پذيرفته شدم. دوره کارشناسی من به دلیل همزمان شدن با ایام انقلاب و تعطيلي دانشگاه ها طولانی بود و در نهایت سال 1363 مدرك ليسانس خود را اخذ و در كنكور کارشناسی ارشد شركت كردم.

 در آن زمان تنها تعداد 10 دانشجو را پذیرش مي كردند و خوشبختانه من جزء نفرات برتر بودم، بنابراين بعد از مصاحبه براي مقطع كارشناسي ارشد ، در رشته آناتومي پذيرفته و سال 65 فارغ التحصيل شدم. در همان ایام بود که دانشگاه فردوسي و دانشگاه علوم پزشكي مشهد در حال تفکیک شدن بودند و بنابراين بعد از فارغ التحصيلي بنده از مقطع كارشناسي ارشد دو دانشگاه از يكديگر جدا شدند و هر كدام از دانشگاه ها به طور مجزا تشكيل شدند.

وب دا: آغاز فعالیت شغلی شما از چه سالی، در کجا و با چه مسئولیت‌هایی بوده؟ و آیا در حوزه‌هایی که فعالیت داشته‌اید دستاوردهایی که در قالب کسب مقام/ رتبه باشد هم شده اید؟

من ابتدا در دانشگاه علوم پزشكي مشهد به عنوان مربي مشغول به كار شدم و سپس در آزمون دكتراي آناتومي شركت كردم و پس از پذيرفته شدن در اين آزمون شروع به تحصيل در دوره دكتراي كردم. سال 1371 موفق به اخذ مدرك دكتراي آناتومي با گرايش جنين شناسي شدم و سال 1376 به عنوان عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد فعالیتم را ادامه دادم.

سال 1385 در پژوهشكده بوعلي مسئوليت بخش ميكروسكوپ الكتروني را به عهده گرفتم، در آن زمان آقای دكتر توكل افشاري مرا دعوت به دانشکده کردند به شرط اینكه دستگاهي كه سه سال غيرفعال شده را راه اندازي كنم و به این ترتیب من به این مجموعه ملحق شدم و با پيگيري هاي مكرر در نهايت دستگاه ها را ، راه اندازي و تقديرنامه هايي را بابت آن از آقاي دكتر دريافت كردم. بنابراين دستگاه ميكروسكوپ الكتروني در پژوهشكده بوعلي از سال 1385 راه افتاد و تا سال 1390 مسئوليت آن را بر عهده داشتم.

وب دا: پس از دوران بازنشستگی هم این ارتباط و خدمات ادامه یافت؟

بله.. بعد از بازنشستگي نيز به صورت جهادي و بدون دريافت حقوق گاهي اوقات كه فرصت داشتم به پژوهشكده بوعلي مي رفتم و تا سال 1397 كارهاي ميكروسكوپ را انجام مي دادم و بابت اين موضوع از دكتر تفقدي معاون پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي مشهد تقديرنامه دريافت كردم . بعدها بخش ميكروسكوپ الكتروني بخشي از آزمايشگاه جامع تحقيقات شد، چون الان اين آزمايشگاه زير نظر معاونت فناوري رياست جمهوري است.

كارگروه هايي كه روي اين دستگاه هاي هایتك كار مي كردند، كار گروه هاي ميكروسكوپ هاي الكتروني بودند كه من هنوزم عضو اين كار گروه هستم. بجز اين ميكروسكوپ هاي الكتروني يك سري ميكروسكوپ هاي ديگري آمد و نصب شد كه من براي فراگيري آن به تهران رفتم و دوره اي را در مورد ميكروسكوپ هاي تونلي و ميكروسكوپ هاي نيروي اتمي در آنجا گذراندم.

سال 1389 اولين مركز تحقيقات علوم اعصاب دانشگاه را با همكاري چند نفر از اعضاي هيأت علمي از جمله آقاي دكتر موسي الرضا حاج زاده، آقاي دكتر نعمتي، آقاي دكتر قندهاري، آقاي دكتر گرجي و بنده راه اندازي كرديم و اولين رئيس مركز تحقيقات علوم اعصاب هم خودم بودم و تا زمان بازنشستگي ام مسئوليت رياست را به عهده داشتم كه جزء فعاليت هاي پژوهشي من به شمار مي رود.

 كتاب هاي مختلفي را هم در حوزه تخصص خودم منتشر كرده ام، چند سال هم مدير گروه علوم تشريح دانشگاه آزاد مشهد بوده ام و سال 1390 با رتبه دانشياري از دانشگاه علوم پزشكي مشهد به درجه بازنشستگی نائل آمدم و در حال حاضر نیز به عنوان عضو هيأت علمي در دانشگاه آزاد مشهد فعاليت دارم.

وب دا: با توجه به تجربه‌ای که در فضای شغلی خود در دانشگاه داشته‌اید تصور می‌کنید چه اقدامات و برنامه‌هایی می‌تواند به هرچه بهتر شدن این فضا کمک کند؟

به طور كلي من فكر مي كنم تا حدودي استقلال دانشگاه ها مخدوش شده است و يادم است سال 57 اولين شعاري كه در اولين نشست هاي دانشجويي و انتصابات آنها اعلام شد، استقلال دانشگاه بود. ولي متأسفانه بعد از مدتي به فراموشي سپرده شد و در حال حاضر حتي فكر مي كنم كمتر هم شده است وشايد خيلي از برنامه ها به شكل بخشنامه و سراسري اجرا شده ، يعني دانشگاه هيچ گونه اختياري از خود ندارد. همچنین اختيارات اساتيد در حوزه آموزشي به عنوان مثال منابع و مطالب آموزشي بسيار كاهش پيدا كرده است كه بايد دوباره بازنگري شود.

اخیراً در حوزه آموزش اتفاقي افتاد مبنی بر اینكه چند درس را كه نزديك به هم بودند ادغام كردند و اشكالاتی در پی اين ادغام به وجود مي آيد (  البته ممكن است مشكلي هم به وجود نياید)، اما هستند كساني كه از اين فرصت بخواهند سوءاستفاده ، يا به نفع خودشان از آن استفاده كنند، گرچه ممكن است به ضرر خودشان هم باشد. به نظر من اين روند ايراد دارد و البته مزايايي نيز دارد و هر چند با مسئولين اين موضوع را مطرح كرده ام، اما متأسفانه راه حلي بر آن پيدا نشده است. در مجموع اينكه دانشگاه ها اختيارات بيشتري داشته باشند ضررهاي آموزشي و پژوهشي كاهش پيدا مي كند.

وب دا: با توجه به فعالیت دانشگاه در سه حوزه آموزش، درمان و پژوهش حفظ ارتباط این سه حوزه از نگاه شما تا چه حد اهمیت دارد و اساسا آیا می‌توان این سه حوزه را اولویت بندی کرد ؟

طبعاً به اين دليل که دانشگاه تحت عنوان وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي است هر كدام از موارد فوق از اهميت خاص خود برخوردار است و نمي توان گفت كه اهمیت كدام حوزه بيشتر است. لذا به نظر من هر سه حوزه پاياپاي هستند و تقريباً خيلي از نظر الويت با يكديگر اختلاف ندارند.

وب دا: با توجه به نقش مهم و اثرگذار اساتید در فضاهای مختلف آموزشی و پژوهشی و درمانی دانشگاه ، از نگاه شما یک استاد موفق در این حوزه‌ها چه شاخصه‌هایی دارد؟

يك استاد موفق، اول از همه بايد منظم باشد و در همه كارهاي خود نظم داشته باشد تا دانشجو بداند كه استاد رأس ساعت سركلاس خود حاضر است و علاوه بر نظم، انسان وقت شناسي نیز باشد. همچنین يك استاد موفق بايد پشتكار داشته باشد و تا جايي كه مي تواند با علم روز هماهنگ باشد و رابطه دوستانه اي با دانشجويان خود داشته باشد. وقتي يك استاد رابطه خوبي با دانشجو برقرار كند سالها هم بگذرد دانشجو آن استاد را به خاطرش خواهد داشت. در کل هر انساني بايد در زندگي خود نظم و پشتكار داشته باشد تا بتواند موفق شود.

وب دا: در مسیر تحصیل و فعالیت‌های کاری آیا چالش ها و موانعی را هم تجربه کردید؟ در صورت پاسخ مثبت بفرمایید چطور با این چالش ها و موانع مقابله کرده اید؟

من در طی تحصیل اگر مشكلي برايم بوجود می آمد، هيچ یک را به عنوان يك چالش و مشكل غيرقابل حل نگاه نكردم و سعي كردم راه حل مناسب آن را پيدا كنم و از آن مشكلات عبور كنم.

وب دا: چقدر خانواده در پیشرفت تحصیلی و موفقیت های شما دخیل بوده اند؟

خانواده در حمايت از همسر و فرزندانشان داراي نقش مؤثري هستند. اما من در تمام دوران تحصيلم هيچ كسی در كنارم نبود و تا بعد از فارغ التحصيلي هم مجرد بودم. من تقريبا سه سال بعد از دريافت مدرك دكترا و در سن 37 سالگي ازدواج كردم. چون متولد شهرستان قوچان بودم و خانواده ام در اين شهرستان سكونت داشتند. از سال 1354 كه وارد مقطع كارشناسي شدم به شهر مشهد آمدم و خودم تنها زندگي كردم و البته خانواده ام به مشهد آمدند. زماني كه ازدواج كردم همسرم در واحد معاونت پژوهشي به صورت قرارداد كارمند دانشگاه بودند و بعد ادامه تحصيل داده و ليسانس بهداشت را اخذ کردند و در نهايت خانه دار هستند، من صاحب يك فرزند دختر هستم که در ترم يك مقطع دكترا در رشته حقوق تحصيل مي كند.

وب دا: در ایام فراغت به چه فعالیت هایی می پردازید؟

من خيلي به موسيقي علاقه دارم. مدتي را هم كلاس پيانو در جهاد دانشگاهي مي رفتم و به ورزش شنا نيز خيلي  علاقه دارم و ايام  اوقات فراغت به آنها مي پردازم.